Jeden z niemieckich lekarzy Dr. Knud Gastmeier z Poczdamu, specjalista w dziedzinie anestezjologii, terapii bólu i medycyny paliatywnej, od dziesięcioleci zaangażowany w medyczne stosowanie konopi indyjskich opowiada, że w jego praktyce od wielu lat stosuje się marihuanę w opiece paliatywnej jako środek przeciwbólowy dla pacjentów z chorobą nowotworową. W ten sposób opioidy mogą zostać zredukowane lub całkowicie zastąpione. W wywiadzie odpowiedział on na kilka ważnych pytań odnośnie stosowania medycznej marihuany w medycynie paliatywnej.
Kto powinien mieć pozwolenie na zdobycie marihuany?
W porównaniu do opioidów lekarstwa z konopi indyjskich mają znacznie mniej skutków ubocznych. Zawroty głowy, apatia lub utrata apetytu ulegają zmniejszeniu. Marihuana pozwala rozluźnić mięśnie, ryzyko upadku jest mniejsze, ludzie są w stanie wyraźniej myśleć i lepiej się wyrażać. Śpią spokojniej, i mniej się zamartwią. W pierwszej kolejności mogą rozmawiać z krewnymi o bliskiej śmierci. Właśnie z takimi pacjentami zajmuje się centrum ambulatoryjnej medycyny paliatywnej.
W Niemczech od 2017 r. istnieje ustawa o używaniu marihuany na receptę. Dlaczego w tym roku nadal istniała potrzeba wyjaśnienia?
Prawo stanowi, że marihuana może być przepisana ciężko chorym pacjentom, jeśli nie można im skutecznie pomóc w inny sposób. W takim przypadku kasa chorych pokryje koszty na żądanie. W trakcie marcowego przesłuchania ekspertów w Bundestagu niepokoiło mnie, aby nie dopuścić do zniesienia tzw. rezerwacji zezwoleń: Jeśli terapia rozpocznie się bez zgody kasy chorych, lekarz najprawdopodobniej pozostanie na kosztach.
Taki przypadek miałem w swojej własnej przychodni w 2000 roku, kiedy to spór prawny toczył się o 150.000 wtedy jeszcze niemieckich marek. W końcu firma ubezpieczeniowa zapłaciła pełną kwotę za skuteczne leczenie pacjenta z rakiem szyi języka. Trzynastoletni spór sądowy był dla mnie i pacjenta bardzo stresującym czasem. Ale jako lekarz nie mogę stać z boku i pozwalać, aby ludziom, którzy mogą przeżyć tylko kilka tygodni dłużej, odmawiano najlepszego możliwego leczenia bólu i opieki paliatywnej. Artykuł 8 Konstytucji Brandenburgii przewiduje również poszanowanie godności osoby zmarłej, która może zostać poważnie naruszona przez odmowę pokrycia kosztów.
Co osiągnął Pan w Bundestagu?
Pomogłem zapobiec zniesieniu wymogu uzyskania zgody na leczenie medyczną marihuaną. Jest to obecnie krok we odpowiednim kierunku. Z medycznego punktu widzenia konopie jako lek powinny być w przyszłości utożsamiane z preparatami opioidowymi. Recepta na środki odurzające jest podstawowym zadaniem w medycynie.
Nacisk wywierany przez kasy chorych na lekarzy w celu przepisywania opioidów nie jest zgodny z przepisami dotyczącymi przepisywania środków odurzających i nie leży w interesie bezpieczeństwa pacjenta. Ze względu na mniejszą liczbę skutków ubocznych i całkowity brak ryzyka zgonu, leczenie przy użyciu konopi indyjskich musi mieć pierwszeństwo przed opioidami. Obecnie jest na odwrót. Jeśli chodzi o ocenę ryzyka (opioidy kontra marihuana), komisja etyki Niemieckiego Związku Lekarzy jest pilnie wzywana do uwolnienia lekarzy od tego etycznego dylematu.
Dziś w naszej praktyce przepisujemy marihuanę dla 10-20% wszystkich pacjentów, a to już dużo. Jednym z głównych powodów tak małej liczby recept jest biurokracja. Wniosek o możliwość podawania konopi indyjskich i system raportowania kosztuje lekarza od jednej do dwóch dodatkowych godzin na pacjenta. Szczególnie denerwują mnie odmowy z powodów pozamedycznych.
Chodzi o pieniądze?
Przeważnie nie. Marihuana jest przepisywana w niskich stężeniach. Dla większości pacjentów paliatywnych dzienna dawka kosztuje jednocyfrową kwotę euro i to tylko przez krótki czas. Poważniejszym powodem niż oszczędność jest odmowa pokrycia kosztów ze względu na naruszenie godności pacjentów, którzy stoją w obliczu śmierci. Nie można tego zrekompensować pieniędzmi i z pewnością nie jest to przewidziane przez ustawodawcę.
