Psychoza często wcześniej się zapowiada, a jej objawy mogą wystąpić na długo zanim sama wystąpi. Z tymi objawami związana jest intensywność zażywania narkotyków.
Czy zwykłe rzeczy wydają się dziwne, groźne lub nierealne? Widzisz rzeczy, których inni nie widzą? Martwisz się czasem, że coś jest z tobą nie tak? Te i inne objawy psychozy mogą stać się zauważalne miesiące, a nawet lata przed wybuchem psychozy. W języku fachowym mówi się o objawach prodromalnych.
Nie zawsze psychoza, taka jak schizofrenia, wybucha, gdy pojawiają się objawy prodromalne. Ale u około dwóch trzecich osób cierpiących na psychozę takie znaki ostrzegawcze pojawiły się wcześniej. Wskazuje na to zespół badawczy z Polski. Kierownik badania Gniewko Więckiewicz i jego zespół zbadali związek zażywania narkotyków z takimi wczesnymi sygnałami ostrzegawczymi.
W tym celu naukowcy przeprowadzili wywiady online z 703 osobami. U osób w wieku 25 lat nie stwierdzono psychozy, ale wszyscy byli uzależnieni od narkotyków. Prawie każdy kiedyś palił marihuanę, 73% brało ecstasy, 58% amfetaminę, a 43% kokainę. Wielu respondentów doświadczyło również zażywania innych narkotyków, takich jak mefedron, LSD lub ketamina.
Intensywność Spożycia i Wiek Rozpoczęcia Są Związane z Objawami Prodromalnymi
Badacze byli w stanie statystycznie wykazać, że intensywność zażywania narkotyków jest związana z nasileniem objawów prodromalnych. Oznacza to, że im więcej różnych narkotyków zażywała dana osoba i im częściej je zażywała, tym wyraźniejsze były wczesne objawy psychozy.
Wiek również miał znaczenie. Im młodsi byli respondenci, którzy po raz pierwszy zażywali narkotyki, tym większe było prawdopodobieństwo wystąpienia objawów prodromalnych w późniejszym okresie. Tylko w przypadku spożywania alkoholu badacze nie byli w stanie znaleźć związku z objawami prodromalnymi.
Warto zauważyć, że wielu respondentów było obciążonych problemami psychicznymi. Nieco ponad połowa z nich była leczona z powodu depresji. Jedna trzecia respondentów próbowała kiedyś odebrać sobie życie.
Samotest Na Objawy Prodromalne
Badanie wprawdzie nie mogło wykazać, że zażywanie narkotyków powoduje objawy prodromalne. Możliwe jest również, że zażywanie narkotyków jest jedynie efektem ubocznym choroby psychicznej. Nie można jednak wykluczyć, że wczesne i intensywne zażywanie narkotyków zaostrza te objawy, przyczyniając się w ten sposób do wystąpienia psychozy. Dlatego eksperci zalecają jak najwcześniejsze rozpoczęcie leczenia, jeśli pojawią się objawy prodromalne.
Źródła:
Więckiewicz, G., Florczyk, I., Stokłosa, M., Jurga, M., Gorczyca, P. & Kotlicka-Antczak (2024). Intensity of Psychoactive Substance Use Affects the Occurrence of Prodromal Symptoms of Psychosis. Journal of Clinical Medicine, 13, 760. https://doi.org/10.3390/jcm13030760
Juckel, G., Schultze-Lutter, F. & Ruhrmann, S. (2003). Früherkennung beginnender schizophrener Erkrankungen. Psychoneuro, 30(3), 153-159.
Loewy, R. L., Pearson, R., Vinogradov, S., Bearden, C. E. & Cannon, T. D. (2011). Psychosis Risk Screening with the Prodromal Questionnaire – Brief version (PQ-B). Schizophr Res, 129(1), 42-46.